W dniu dzisiejszym porozmawiamy o skrzywieniu kręgosłupa, które nazywamy hiperkifozą. Potocznie mówiąc są to okrągłe plecy. Termin ten oznacza pogłębione wygięcie kręgosłupa w kierunku tylnym w odcinku piersiowym. Czasami, choć nie często do tyłu może być skierowany cały kręgosłup i wówczas nazywamy ten stan kifozą totalną. Kifoza jest stanem normalnym dla budowy ciała człowieka, natomiast do problemów dochodzi wtedy, kiedy taki łuk jest większy od typowych wygięć w kręgosłupie. Stanowi go grupa połączonych ze sobą kręgów kręgosłupowych tworzących odcinek kręgosłupa, który jest pochylony w stronę tylną. Takie łuki znajdziemy w części piersiowej oraz części krzyżowej kręgosłupa.
Do objawów hiperkifozy piersiowej należą m.in.:

• odstające łopatki,
• wyraźny garb,
• nienaturalne ustawienie miednicy, która jest w niewystarczającym stopniu wychylona do przodu,
• zapadnięcie i spłaszczenie klatki piersiowej,
• wysunięcie głowy i barków do przodu,
• dolegliwości bólowe odczuwane podczas oddychania.

W początkowym etapie rozwoju  kifoza zwykle nie daje zauważalnych symptomów. Pierwsze objawy są odczuwane dopiero w momencie, kiedy zmiany w obrębie kręgosłupa są już na tyle duże, że bardzo trudne jest ich odwrócenie. W konsekwencji choroby młody człowiek zmaga się z poważnym ograniczeniem sprawności fizycznej, co  utrudnia mu podejmowanie codziennej aktywności  życiowej.

Jakie są przyczyny powstania kifozy piersiowej ?

Do najczęstszej przyczyny powstania kifozy jest niewłaściwa postawa ciała, częste przebywanie w pozycji pochylonej jak np. praca przy komputerze, niewłaściwy sposób dźwigania ciężkich przedmiotów czy niekorygowane wady wzroku oraz osłabienie mięśni a nawet przyczyny natury psychicznej. Kolejnymi czynnikami powstania kifozy mogą być liczne urazy kręgosłupa, dyskopatia, wady wrodzone, przebyte choroby układu kostnego czyli najczęściej osteoporoza lub artretyzm. Również liczne infekcje i zapalenia stawów.

Co zrobić kiedy zauważymy u siebie objawy nadmiernej kifozy ?

Jak najprędzej zgłosić się do lekarza, który zleci wykonanie  badania kręgosłupa. Ponadto prosi pacjenta, aby wykonał konkretne ruchy. W ten sposób określa w jakim stopniu może wykonywać ruchy zgięcia i rotacji kręgosłupa. Zleci też RTG kręgosłupa, które jest wykonywany na całej jego długości  (przód/tył/góra/dół). Podczas wykonywania zdjęcia rentgenowskiego stoi się z wyciągniętymi do przodu rękoma i utrzymuje głowę prosto. Zdjęcie może być wykonane także w pozycji leżącej.

I co dalej……?

U pacjentów z łagodniejszą jej postacią czasami nie stosuje się żadnego specjalistycznego leczenia. W takim przypadku konieczne jest jedynie wykonywanie zaleconych ćwiczeń i spanie na niezbyt miękkim materacu.

Specjalistyczne leczenie obejmuje cięższe przypadki kifozy. Wówczas można zastosować leki przeciwbólowe, gimnastykę korekcyjną, fizykoterapię oraz szelki ortopedyczne. W niektórych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne.

Cel ćwiczeń.

Celem ćwiczeń jest wyrównywanie skrzywienia, należy wzmocnić mięśnie karku, mięsień prostownik grzbietu odcinka piersiowego oraz mięśnie ciągające łopatki. Należy rozciągnąć mięśnie piersiowe i zębate przednie. Naszym zadaniem jest wyrobienie nawyku prawidłowej postawy na podstawie przywróconych prawidłowych warunków anatomicznych, ze szczególnym uwzględnieniem ukształtowania kręgosłupa w odcinku piersiowym, ustawienia głowy i pasa barkowego. Należy rozciągnąć mięśnie przykurczone szczególnie piersiowe, zwiększyć siłę i wytrzymałość mięśni karku w pozycji cofnięcia głowy, ściągających łopatki i prostownika grzbietu odcinka piersiowego.

Należy też  utrzymać prawidłową ruchomość kręgosłupa, aby przeciwdziałać jego usztywnianiu. Zakres ruchów rozciągania powinien obejmować, oprócz głównie stosowanej pozycji odwodzenia ramion w bok, odwodzenie w górę skos i w dół skos. Stosujemy ćwiczenia bierne  i czynne.

 Ważne

 Ale pamiętajcie, że …..  należy wykonywać je bardzo dokładnie, bez pośpiechu, pamiętając o głębokim rytmicznym oddechu,  w dobrze przewietrzonym pokoju, na rozłożonym kocu. Strój do ćwiczeń nie powinien krępować ruchów, ćwiczący powinien być boso.
Poproście, aby uczestniczyli w nich rodzice, którzy zadbają  o wasze bezpieczeństwo podczas ćwiczeń, skorygują waszą postawę, a w razie potrzeby przyjmą rolę współćwiczącego.

Co robimy

• rozciągamy mięśnie, które uległy przykurczowi (głównie piersiowe),
• wzmacniamy mięśnie osłabione (między innymi mięśni prostownika grzbietu odcinka piersiowego, mięśnie ściągające łopatki oraz mięśnie karku),
• utrzymujemy prawidłową ruchomości kręgosłupa,
• wyrabiamy właściwe nawyki ruchowe i przywracamy prawidłową postawę ciała,
• wyrabiamy prawidłowy nawyk oddechowy.

Istnieje szereg ćwiczeń, które pozwalają skorygować patologiczną kifozę, przyniosą doraźną ulgę i zmniejszają ryzyko niepożądanych powikłań. A oto kilka przykładowych ćwiczeń na kifozę piersiową:

1. Leżenie przodem, ramiona w bok. Naprzemienny wymach wyprostowanej ręki w górę na zewnątrz, w bok i w tył w dół po skosie.

1. Siad klęczny na kocyku. Przesuwanie się na kocyku odepchnięciem rąk i wytrzymanie w pozycji średniej lub niskiej.
2. W marszu na palcach unoszenie laski przodem w górę na plecy na wysokość łopatek wdech, i z powrotem wydech.
3. Laska trzymana na głowie, palce idą gąsienicą lub we wspięciu.
4. W leżeniu tyłem na zrolowanym kocu pod szczytem kifozy (uwypuklenia), ręce proste z laską za głową wznos nóg i naśladowanie wahadła ściennego zegara ( wahadłowe ruchy nóg ). Aby nie hamować oddechu ćwiczący może naśladować chodzący zegar tik tak.
5. W klęku podpartym naprzemianstronne wymachy nogi w tył (palce obciągnięte) i ręki w przód.
6. W leżeniu przodem laska pod czołem trzymana za końce unoszenie głowy i tułowia do skłonu w tył i powrót do leżenia, stopy złączone i lekko uniesione z obciągniętymi palcami. Przy skłonie w tył wdech, powrót do leżenia wydech.
7. W siadzie rozkrocznym stopy trzymane przez rodzica, ręce z laską  w górze, skręty tułowia w lewo i w prawo. Po kilku skrętach wzniesienie laski w górę wdech, skłon w przód wydech.
8. W leżeniu tyłem, piłka ułożona między łopatkami, unoszenie bioder w górę i utrzymanie równowagi.
9. W siadzie na krześle ( postawa wyprostowana ) toczenie piłki podeszwami stóp po podłodze od jednej stopy do drugiej.
10. Leżenie przodem z piłką w górze wykonać obrót i wstać bez dotknięcia rękami i piłką podłogi. Obroty muszą być wykonywane przez prawe  i lewe ramię.
11. W rozkroku opad tułowia w przód ze wsparciem rąk na biodrach rodzica i uwypuklenie klatki piersiowej przez pogłębienie opadu.
12. Siad skrzyżny, ręce na kolanach dłonie rodzica na głowie dziecka mocowanie głowy z dłonią rodzica. Nie zapominamy o oddychaniu.
13. Poprawa postawy przed lustrem i z pomocą rodzica, wykonanie kilku kroków w postawie skorygowanej.
14. Siad na niskim taborecie, ramiona uniesione w górę na zewnątrz, rodzic przytrzymuje dziecko nad stawem łokciowym stojąc z tyłu, jego kolano między łopatkami dziecka, uciskanie kolanem z jednoczesnym odchyleniem ramion w tył.
15.  Połóż się na brzuchu, pod klatkę piersiową połóż zwinięty ręcznik. Ręce wyciągnij do przodu, lekko rozciągając przy tym trzymaną w obu dłoniach gumkę do bielizny. Głowę utrzymuj w linii prostej z tułowiem. Pozostając w tej samej pozycji przełóż gumkę za głowę – staraj się ściągnąć łopatki.
16. Wykonaj klęk podparty. Utrzymaj kąty proste między tułowiem a kończynami. Przejdź do siadu klęcznego, wyciągając ręce daleko w przód.
17. Stań z rękami swobodnie opuszczonymi wzdłuż tułowia. Chwyć gumkę i przełóż ją pod stopami. Naciągnij gumę lekko uginając ręce w łokciach pamiętając o prawidłowej postawie.

Jak będziesz to robił to pamiętaj

Podczas oglądania programu telewizyjnego przez około 30 minut  trzymaj laskę na plecach, zamiast laski możesz użyć kija od szczotki.
Słuchaj  muzyki w pozycji leżąc na plecach z ramionami odwiedzionymi w bok i ugiętymi w stawach łokciowych, nogi ugięte skulnie,
Podczas odrabiania lekcji zadbaj o dobre oparcie odcinka lędźwiowego i piersiowego dolnego o oparcie krzesła.

Pamiętaj o prawidłowej postawie nie tylko podczas ćwiczeń, ale w ciągu całego dnia w czasie zabawy, oglądania telewizji i przy posiłkach.

Niestety mam i złą wiadomość, musisz zrezygnować z jazdy rowerem oraz uważać na skłony w przód i wyeliminować wszelkie czynności z tym związane.

Ale damy radę, do zobaczenia.
Materiał przygotował: T. Filipowicz